ტესტები ქართულში

   სახლი  (მერი ბოლქვაძე)

                  თოვს, უჰ, როგორ თოვს! რა სიჩუმეა და რა სიმყუდროვე. მთები ჩუმად დგანან და იყურებიან. ადამიანები სახლებში შეყუჟულან. სახლები საკვამურებიდან ფუმფულა, თბილ ბოლს სვეტებივით უშვებენ. თოვლის ფანტელები თავს ეხვევიან სიცივეში მიყუჩებულ სახლებს.

                   ყველა სახლში ბუხარი ანთია, ყველა სახლის ბუხარში კვერი ცხვება, ტახტზე ბალღები გორაობენ; ხან იცინიან, ხან ტირიან. მარტო ერთი სახლი დგას მოწყენილი. ამ სახლში არც ბუხარი ანთია, არც კვერი ცხვება, არც ონავარი ბალღები ჟრიამულობენ. სახლი ტყის პირას დგას და პატრონს ელის; რამდენი ხანია მარტოა. ნეტავ რისთვის წავიდნენ და ნეტავ რატომ არ ბრუნდებიან?

                     ეზოში არავინ ჭაჭანებს, ქათმის ნაფეხურებიც არ ატყვია თოვლიან მიწას; აბა, მარტო სახლი ვის რად უნდა, თუ პატრონი არსად არის. სახლს გააკანკალა. სცივა. სულ ასე მარტო რომ დარჩეს?

                    -აბა, გაიხედე, ჩვენიანი არავინ მოდის?- ეს მერამდენედ სთხოვს ბეღურა ჩიტს. ჩიტს სახლი ეცოდება და პასუხობს: -არავინაა...

                    და უცებ თოვლის ხრაშუნი მოისმის. მელია გამოჩნდა. -მელია, მელაკუდა! - გაუხარდა სახლს- მოდი, ჩემთან იცხოვრე, მარტო ყოფნა აღარ შემიძლია!

                    -არა, მაგოდენა სახლში რა გავაკეთო, გავიყინები. ჩემი სორო სჯობს, პატარაა და თბილია. სახლი შეეხვეწა:  - აანთე ბუხარი, შენც გათბები და მეც!

                   - არ შემიძლია, ცეცხლის დანთება მარტო ადამიანებმა იციან!- თქვა მელამ და სასწრაფოდ გაიქცა.

                    ახლა კურდღელმა ჩამოურბინა სახლს.  -კურდღელო, კურდღელო, მოდი, ჩემთან იცხოვრე! - კურდღელსაც დაუძახა სახლმა.

                   -მოვიდოდი, მაგრამ მაგოდენა სახლში რა გავაკეთო. სიცივით გავიყინები. ჩემი სორო მირჩევნია, პატარაა და თბილია.

                   -მოდი ბუხარი აანთე, შენც გათბები და მეც! - სთხოვა სახლმა. -ცეცხლის ანთება მარტო ადამიანებმა იციან! - თქვა კურდღელმა და გაიქცა. მერე ფისო გამოჩნდა. - იჰ, ამას სიცივეში რა გააჩერებს, თბილ ადგილს ეძებს. უცებ ქარი ამოვარდა, ჭუჭრუტანებიდან სახლში შეძვრა და ისე დაუსტვინა,ჩიტებს შეეშინდათ.

                  -ესღა მაკლდა! - მოიბუზა სახლი.  -მე ვიქნები შენთან! - შეთავაზა ქარმა.  -ვიცი, შენ სიამოვნებით იცხოვრებდი ჩემთან, მაგრამ რა გაგიძლებს, ყირაზე დამაყენებ!- იუარა სახლმა.

                  -უუუუუ!  აი, ეს კი მატარებელია! ყოველდღე დადის. ამ სახლში კი არავინ მოჰყავს, თუმცა სულ ჰპირდება, მოგიყვანო. ახლაც ჩამოდგა სადგურში. მერე ისევ აკივლდა და წავიდა.   -წავიდა, რა ენაღვლება, თვითონ სულ სავსეა ხალხით! - ამოიოხრა სახლმა. ქარმა უფრო დაუბერა, კიდევ დაუსტვინა ჭუჭრუტანებში. ჩიტმა კიდევ გაიხედა გზაზე.

                   - ბიჭოს! ვიღაცები გამოჩნდნენ. აქაურებს არა ჰგვანან. სამნი მოდიან: ქალი, კაცი და ბავშვი. წინ ქალი მოდის, უკან - კაცი, შუაში ბავშვი ჩაუყენებიათ. გვერდით ძაღლიც მოჰყვებათ. ჭიშკარს მოადგნენ, არც დაუძახიათ, პირდაპირ შემოვიდნენ ეზოში...

                  -ჩვენი სახლი! - ხელები გაშალა გოგონამ. მერე ტაში შემოჰკრა, პირველი ავარდა კიბეზე, თან ძაღლი მიჰყვა. მერე კაცი ავიდა და კარები გააღო. კაცმა ბარგი აზიდა.

                  - უჰ, როგორ ცივა! - ოთახში ფეხი შედგა თუ არა, თქვა გოგონამ. - უჰ, როგორ ცივა! - თქვეს ქალმა და კაცმაც. ძაღლიც ალბათ ამას იტყოდა, ლაპარაკი რომ შეძლებოდა. გოგონასთან ერთად ოთახებს დაურბინა და ყველაფერი გულმოდგინედ დაყნოსა. ქალმა დარაბები დააღო, ოთახი განათდა. კაცმა შეშა მოიტანა და ცეცხლი დაანთო.

                   ოთახში სითბო დატრიალდა.გაიხარა სახლმა. ქარს მოერია. ჭუჭრუტანებიდანაც კი არ შემოუშვა. გაყინული ფანჯრის მინები დაიორთქლა და ნელ-ნელა წყლის წვეთები გაჩნდა. წვეთები ღაპაღუპით ჩამოცვივდნენ მინაზე.

                   - სახლი ტირის!- თქვა გოგონამ. ოთახში სიჩუმე ჩამოვარდა. მარტო ხმელი შეშა ტკაცუნობდა ბუხარში.

                   - რა იყო ანი? - შეეშინდა დედას. - სახლი ტირის... სიხარულისგან ტირის... - თავისთვის ჩურჩულებდა გოგონა. დედას კი ხმამაღლა უპასუხა : - არაფერი, რა უნდა იყოს. დედაც დაწყნარდა და საქმე განაგრძო. მერე ადგა, ფანჯარასთან მივიდა, მინას წვეთები ცრემლებივით შეუმშრალა. სახლში თითქოს კიდევ უფრო დათბა. გოგონა იდგა და გასცქეროდა, როგორ უერთდებოდა მათი სახლის კვამლი სხვა სახლების საკვამურებიდან ამოსულ ბოლს, მაღლა, ძალიან მაღლა ცაში რომ უჩინარდებოდა. სახე სიხარულის ღიმილმა გაუნათა და ბოლს ცასთან მისატანი სურვილი ჩაუთქვა: გთხოვ, ყოველთვის ერთად ვიყოთ: დედა, მამა, ჩვენი ძაღლი და ჩვენი თბილი სახლი.

1)რით განსხვავდებოდა ეს სახლი სხვა სახლებისაგან?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2)რატომ არის სახლი მოწყენილი?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3) მელიას შემდეგ, რამ ჩამოურბინა სახლს?-----------------------------------------

4)მოთხრობის მიხედვით, რისი გაკეთება ვერ შეძლეს ცხოველებმა, რაც მხოლოდ ადამიანს შეუძლია?-----------------------------------------------------------

5)სად ჩანს, რომ სახლს მარტო დარჩენის ეშინია?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6)რატომ არ მოინდომა სახლმა, რომ ქარს ეცხოვრა მასთან?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7)სახლს რომ ლაპარაკი შეძლებოდა, რას ეტყოდა ადამიანებს?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8)როგორი იყო გოგონა? დაასაბუთე ტექსტიდან!---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9)რას ურჩევდი სახლის ახალ ბინადრებს?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10)მოძებნე ტექსტში, რას იტყოდა ძაღლი, ლაპარაკი რომ შეძლებოდა---------------------------------------------------------------------------------------------------------

11)რა არის ამ ამბავში დაუჯერებელი?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12)როგორ გადმოგვცა ავტორმა სახლის სიხარული?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13)სად ჩანს, რომ გოგონა მზრუნველი იყო?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

14)რა სურვილი ჩაუთქვა გოგონამ ბოლს, ცასთან მისატანი?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

                                           გრამატიკა

1)შემოხაზე ვითარების ზმნისზედა:

წყლის წვეთები ღაპაღუპით ჩამოცვივდა მიწაზე.

2)მიუწერე, რომელ ბრუნვაშია:

კურდღელმა----------------------------                   სვეტებად--------------------------

მთები------------------------------------                   სახლი------------------------------

ქათმის-----------------------------------                   ადამიანებო------------------------

მატარებელს----------------------------

3) შემოხაზე არსებითი სახელი:

ახლა კურდღელმა ჩამოურბინა სახლს.

4)შემოხაზე ზედსართავი სახელი:

სახლები საკვამურიდან ფუმფულა კვამლს უშვებენ.

5)შემოხაზე ზმნები:

კაცმა შეშა შემოიტანა და ცეცხლი დაანთო.   

6)მოძებნე ტექსტში მსგავსი სიტყვები:

შემალულან-----------------------------       ეხვეწება-------------------------

დამშვიდდა-----------------------------       თვალს ეფარებოდა-----------------------

7)რას ნიშნავს :  ,,ეზოში არავინ ჭაჭანებს“?

ა)არავინ ყვირის               ბ)არავინ ჩანს                გ)არავინ იმალება

8)გაასწორე შეცდომები და ისე გადაწერე: ,,სახლი ტყისპირას დგას და პატრონს ელის. ძაღლმა ყველაფერი გულ მოდგინედ დაყნოსა. მელა სასწრაფოთ გაიქცა.მალე ეზოში შემოვიდენ.----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8)ამოწერე ტექსტიდან  5არსებითი სახელი და 5 ზმნა

                          ციკლოპი და სათვალე   (ლელა ქისტაური)

                იყო ერთი პატარა კუნძული. ამ პატარა კუნძულზე ცხოვრობდა პატარა ციკლოპი. ციკლოპს მხოლოდ ცალი თვალი ჰქონდა... და ისიც ცხვირის ზემოთ.

                 ციკლოპს ძალიან უყვარდა პლაჟზე ყოფნა. იჯდა და ქვიშისაგან ციხე - კოშკებს აშენებდა. მაგრამ კუნძულზე ძალიან ცხელოდა. მზე სულ აცხუნებდა და აცხუნებდა. ციკლოპს მზეზე ის ცალი თვალიც ეხუჭებოდა.

                  ციკლოპმა მეგობარ მაიმუნს ჰკითხა რჩევა. - მზის სათვალე უნდა იშოვო! - უთხრა მაიმუნმა. - დიდი მადლობა, მეგობარო! - დაიძახა ციკლოპმა და მაღაზიისკენ გაიქცა.

-მზის სათვალე გაქვთ? - ჰკითხა ციკლოპმა გამყიდველ თოლიას.

-როგორ არა, აი მზის სათვალეები. თქვენ როგორი გნებავთ?

               - მე ისეთი სათვალე მინდა, რომ მზეში თვალი არ დამეხუჭოს, - უთხრა ციკლოპმა.

               - აი, ამ თაროზე აწყვია. აირჩიეთ და მოისინჯეთ. სარკეც აქვეა, - უთხრა თოლიამ და თავისთვის ჩაიცინა.

                ციკლოპმა სათვალე აიღო და... მიხვდა, რომ ასეთ სათვალეს ვერ გაიკეთებდა. - მე ხომ ცალთვალა ვარ. გაქვთ ისეთი სათვალე, რომელსაც ერთი თვალი აქვს? - ჰკითხა ციკლოპმა თოლიას. - არა, სამწუხაროდ ასეთი სათვალე არ გვაქვს, - უპასუხა თოლიამ.

                ციკლოპი დაღონებული გამოვიდა მაღაზიიდან. ციკლოპმა სხვა მეგობრებსაც ჰკითხა რჩევა.

              - ღამღამობით უნდა იარო! - უთხრა ღამურამ.

              -ქვის ქვეშ უნდა შეძვრე! - უთხრა ხვლიკმა.

              - სჯობს კეპი იყიდო! - უთხრა კუმ.

ციკლოპმა თვალი მოწკურა და ჩაფიქრდა. ახლაც ფიქრობს : ღამღამობით იაროს, ქვის ქვეშ შეძვრეს, თუ კეპი იყიდოს?

                        

                      კითხვები ტექსტის გააზრებისათვის:

1)    სად ცხოვრობდა ციკლოპი?---------------------------------------------------------

2)    რით განსხვავდებოდა ციკლოპი სხვებისგან?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3)    რა უყვარდა მას ძალიან? რატომ?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4)    რატომ აწუხებდა ციკლოპს მზე?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5)    რატომ ვერ გაიკეთებდა ციკლოპი ჩვეულებრივ სათვალეს?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6)    რამ დააღონა მაღაზიიდან გამოსული ციკლოპი?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7)    რა ურჩიეს მას:

მაიმუნმა-------------------------------------------------------------------------------

ღამურამ-------------------------------------------------------------------------------

ხვლიკმა-------------------------------------------------------------------------------

კუმ--------------------------------------------------------------------------------------

8)    შენ რას ურჩევ ციკლოპს, როგორ მოიქცეს?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9)    შემოხაზე მოქმედების აღმნიშვნელი სიტყვა:

,,ციკლოპი დაღონებული გამოვიდა მაღაზიიდან.“

    10)შემოხაზე არსებითი სახელი:

            ,,ღამღამობით უნდა იარო - უთხრა ღამურამ.“

    11)შეადგინე წინადადებები სიტყვებზე:  სათვალე, რჩევა, მზე.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    12)დათვალე, რამდენი თანხმოვანია სიტყვებში და მიუწერე:

ცხოვრობდა-----                         აცხუნებდა-----                            ცალთვალა-----